در مختصات اقتصاد ایران «ارز» پیشران تورم تولیدکننده و مصرفکننده است، بنابراین هر شوکی به تراز پرداختها و نتیجتاً هر جهش ارزی به جهش هزینه تولید ختم میشود.
بنابراین محاسبه اختلاف قیمت تولید مثلاً گاز با قیمت مصرفکننده به عنوان یارانه آشکار به اندازه مفهوم یارانه پنهان گمراهکننده است، زیرا با جهش ارزی، تولیدکننده با فشار هزینه و مصرفکننده خانگی با مصرف نامکفی مواجه میشود.
بدیهی است در این شرایط تولیدکننده ناچار به افزایش قیمت است و آن را نمیتوان به عنوان یارانه به مصرفکنندهای که سبد مصرفیاش منقبض شده (و در حال پرداخت مالیات پنهان تورمی است) فاکتور کرد.
انرژی مستلزم جراحی است، اما نقطه شروع جراحی نه مصرفکننده بخش خانگی که سهم ۲۵ درصدی از مصرف را دارد بلکه بخشهای دیگر از جمله بخش صنعتی ذیل یک برنامه توسعه صنعتی است که هدررفت گاز و نیز صنایعی مثل متانولیها را که سالانه یکمیلیارد دلار از مصرف گاز برای کشور عدمالنفع به بار میآورند، جراحی کند.
* کارشناس اقتصادی